مسیر عادیسازی و اعتدالگرایی
تاریخ انتشار: ۲۱ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۳۰۸۴۹۸
آفتابنیوز :
احمد زیدآبادی در روزنامه هممیهن نوشت: ماه گذشته هنگامی که شیجینپینگ، رئیسجمهور چین، سیدابراهیم رئیسی همتای ایرانی خود را برای انجام مذاکره به پکن دعوت کرد، قابل حدس بود که خبرهای مهمی در راه است. بیانیۀ مشترکی که پس از دیدار رئیسی از چین بهطور رسمی منتشر شد، آشکارا بروز تحولی بزرگ در سیاست خارجی جمهوری اسلامی را وعده میداد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در بیانیۀ مشترک ایران و چین «استقبال طرف ایرانی از ابتکار چین برای صلح و ثبات و ارتقای گفتگوها میان کشورهای خلیج فارس» مورد تأکید قرار گرفته بود. در عین حال، در متن بیانیه «دو طرف بر توسعه و تشویق اندیشههای «اعتدالگرایانه» با هدف کاهش ریشهای فضای حیاتی تروریسم» تأکید کرده بودند.
در ادامۀ بیانیه، جمهوری اسلامی و جمهوری خلق چین «قاطعانه از آرمان عادلانه مردم فلسطین برای اعاده حقوق و منافع مشروع ملت خود و حق تعیین سرنوشت حمایت کرده» و «اهمیت پیوستن اسرائیل به پیمان عدم اشاعه» را یادآور شده بودند.
در واقع تمام بندهای بیانیۀ مشترک و بهخصوص ادبیات به کار گرفته شده در تنظیم آن، با لحن بسیاری از اظهارنظرهای داخلی در ایران شباهتی نداشت بهطوریکه اشاره به نام «اسرائیل» نیز از چارچوب ممنوعه خارج شده و «آرمان فلسطین» به «حق تعیین سرنوشت مردم آن» محدود شده بود.
بهعبارت روشنتر، مفاد بیانیۀ مشترک عمدتاً بر نگاه چینی به روابط بینالملل، نظم منطقهای در خاورمیانه و بسیاری از اصول مورد علاقۀ پکن در سایر حوزهها متمرکز بود و طرف ایرانی هم خود را با آن همراه و همگام نشان میداد.
همراه شدن ایران با نوعِ نگاه چینی به نظم بینالملل و امنیت منطقه، در حقیقت معنای بسیار عمیق و ظریفی دارد، بهطوریکه میتوان آن را سرآغاز مرحلۀ کاملاً تازهای در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به شمار آورد. این مرحلۀ تازه اینک با اعلام عادیسازی روابط با پادشاهی سعودی وارد مرحلۀ اجرایی شده و چنانچه در مسیر آن مانعی غیرمترقبه ظاهر نشود، گامبهگام تا نقطۀ نهایی و محتوم خود پیش خواهد رفت.
عادیسازی رابطه با سعودیها در گام نخست مستلزم توافق دو کشور برای پایان دادن به جنگ داخلی یمن است. پایان جنگ یمن به احتمال زیاد، توافق بر سر دیگر حوزههای بحرانخیز منطقهای را بین دو کشور امکانپذیر میکند؛ اقدامی که به نوبۀ خود به خاورمیانه نظم و ثبات تازهای میبخشد.
اینکه چرا سعودیها در شرایطی که فشار متحدان غربی آنها بر روی جمهوری اسلامی به اوج خود رسیده است، وارد مصالحه با تهران شدند، دو علت عمده دارد؛ علت نخست، نگاه مشترک سعودیها و چینیها به نظم منطقهای در خاورمیانه است. پادشاهی سعودی در هیچکدام از مناقشات خاورمیانه با چین احساس تعارض منافع نمیکند و ظاهراً بر این باور است که آنچه نظر چینیها را در این باره تأمین کند، منافع آنان را نیز تأمین خواهد کرد. علت دوم، آگاهی عربستان از خطرات نقشهای است که دولت نتانیاهو برای بیثباتسازی ایران در پیش گرفته است. نتانیاهو و شرکای نژادپرست او در دولت اسرائیل، بیثباتسازی ایران را به قیمت الحاق بخش بزرگی از کرانۀ باختری رود اردن از یک طرف و قرار دادن کشورهای حوزۀ جنوبی خلیجفارس در صف مقدم رویارویی نظامی با ایران از طرف دیگر، دنبال میکنند. به عبارت دیگر، آنها به خرج و هزینۀ عربها در پی مقابلۀ نظامی با ایران هستند و این چیزی نیست که از نگاه سعودیها پنهان مانده و یا مورد علاقۀ آنان باشد.
اما اینکه چرا جمهوری اسلامی به ابتکارعمل چینیها پاسخ مثبت داده است، دلایل فراوانی دارد. یکی از این دلایل، به همان نقشۀ دولت اسرائیل مربوط میشود. دولت نتانیاهو با هدفِ خارج کردن خود از زیر بار فشارهای سنگین داخلی و خارجی، نوعی ماجراجویی خطرناک را در برابر ایران در پیش گرفته است. این ماجراجویی نه فقط برخی محافل داخلی در ایران، بلکه عموم کشورهای جهان حتی آمریکا و اروپا را نگران کرده است. در واقع در درجۀ نخست به همین علت، آمریکا و اروپا از عادیسازی روابط جمهوری اسلامی و پادشاهی سعودی استقبال کردهاند، گو اینکه با توجه به نوع رابطۀ خود با کشورهای عرب حوزۀ خلیجفارس، اطمینان دارند که این عادیسازی در کوتاهمدت به منافع استراتژیک آنان در منطقه آسیب نمیزند و در میانمدت نیز میتواند به عادیسازی روابط خودشان با ایران یاری رساند.
دلایل دیگرِ همراهی ایران با ابتکار چین، چشمانداز تشدید تحریمها در کنارِ نوعی رابطۀ نزدیک با پکن است که «نه گفتن» به آن را بینهایت دشوار کرده است. در واقع همین جنس از رابطه، فرصتی در اختیار چینیها قرار داده است که در مقام یک قدرت جهانی، خود را بهعنوان یک میانجیگر تأثیرگذار در بحران خاورمیانه مطرح کنند. چین در مواجهه با جنگ اوکراین نیز نقش مشابهی برای خود در نظر گرفته و طرح صلحی ارائه کرده است که شاید متحدان غربی، نهایتاً چارهای جز بررسی امکانات بالقوۀ آن نداشته باشند.
با این همه، گرچه ایفای نقش میانجیگری چین در جنگ اوکراین همچنان میتواند محل تردید باشد، اما حضور میانجیگرانۀ پکن در منطقۀ خلیجفارس از پشتوانۀ محکمتری برخوردار است. ایران خود را در شرایطی قرار داده است که هرنوع تعارض علنی و جدی با چین میتواند مشکلات بیسابقهای در پی داشته باشد. کشورهای عرب حوزۀ جنوبی خلیجفارس نیز از قدرت چین برای ایجاد موازنه با قدرت آمریکا استفاده میکنند و در عین حال، با توجه به نیاز چینیها به نفت و سطح بالای داد و ستدشان با یکدیگر، هیچگونه تمایلی به تخریب روابط خود با پکن ندارند.
با اتکاء به همین مؤلفهها میتوان میانجیگری چین بین عربستان و ایران را تا رسیدن به نقطۀ نهایی آن همراه با موفقیت ارزیابی کرد، بهخصوص اینکه چینیها احتمالاً نقشی برای نظارت بر روند اجرای کار نیز برای خود تعریف کردهاند تا در صورت ضرورت به طرفِ ناهماهنگ فشار وارد آورند. از این رو، به احتمال زیاد نیروهای مخالف این روند بهویژه در داخل ایران قادر به خرابکاری در مسیر عادیسازی نخواهند بود. اینکه برخی از این نیروها در تضاد صددرصد با مواضع گذشتۀ خود از هماکنون به استقبال توافق رفتهاند، خود گواه روشنی از به پایان رسیدن کارکرد مرسوم و حتی فلسفۀ وجودی آنان است!
منبع: آفتاب
کلیدواژه: توافق ایران و عربستان جمهوری اسلامی بیانیۀ مشترک خلیج فارس عادی سازی سعودی ها چینی ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۰۸۴۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رسانه عبری: ریاض اسرائیل را درباره هر حمله به رفح تهدید کرد
یک رسانه عبری به نقل از یک منبع ناشناس سعودی مدعی شد که عربستان درباره هرگونه حمله اسرائیل به رفح این رژیم را تهدید و اعلام کرد که این حمله منجر به دور شدن توافق عادیسازی تلآویو و ریاض میشود. - اخبار بین الملل -
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، درحالی که طی یک هفته گذشته اخبار متعددی درباره روند عادیسازی روابط عربستان و رژیم صهیونیستی و تحرکات آمریکا در این زمینه به ویژه بعد از سفر «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه این کشور به ریاض منتشر شده است، امروز پنجشنبه یک رسانه عبری مدعی شد که عربستان تهدید کرده که هرگونه حمله اسرائیل به رفح در جنوب نوار غزه موجب دور شدن قرارداد عادیسازی بین ریاض و تلآویو میگردد (احتمال آن را کم میکند).
شبکه کان رژیم صهیونیستی در این زمینه گزارش داد که یک منبع در دربار پادشاهی عربستان به این شبکه اعلام کرده که ریاض درباره هرگونه عملیات نظامی اسرائیل در رفح به تلآویو هشدار داده و اعلام کرده که اگر این حمله اتفاق بیفتد منجر به دور شدن قرارداد عادیسازی عربستان و اسرائیل میشود و همین مسئله اسرائیل را در برابر گزینه سختی قرار داده است.
این رسانه عبری اعلام کرد که منبع مذکور در دربار پادشاهی عربستان گفت که ریاض از طریق آمریکاییها پیامی به تل آویو فرستاده و تاکید کرده است که هرگونه عملیات نظامی در رفح اشتباهی بزرگ بوده و قرارداد عادی سازی بین ریاض و تل آویو را دور میکند.
شبکه کان رژیم صهیونیستی به نقل از منبع سعودی مذکور که نام او را ذکر نکرده اعلام کرد که در این صورت (حمله اسرائیل به رفح) عربستان (در صورت عادیسازی با اسرائیل) به عنوان کشوری خائن شناخته خواهد شد.
به ادعای این رسانه صهیونیستی، این منبع تاکید کرد که در صورت عدم تشکیل کشور فلسطین عربستان نمیتواند روابط خود را با اسرائیل عادی کند و ریاض حاضر نیست جایگاهی که در میان کشورهای اسلامی دارد را از دست بدهد.
رسانه عبری از پیشرفت ملموس در سازش ریاض-تلآویو خبر دادگفتوگوهای پنهانی عربستان با اسرائیل در جریان جنگ غزهاین درحالی است که 2 روز قبل یک رسانه عبری زبان ادعا کرد، پیشرفت ملموسی در روند سازش بین ریاض و تلآویو به ثبت رسیده است.
شبکه 12 تلویزیون رژیم صهیونیستی در گزارشی به این منظور اعلام کرد که همه نگاهها متوجه ریاض است و امیدواری محتاطانهای را در مورد شکل گیری پیشرفت جدیدی در این روند میتوان ملاحظه کرد. محمد بن سلمان ولیعهد عربستان به شکل جداگانهای با بلینکن و ابو مازن به گفتگو پرداخته است، در سایه مذاکرات انجام گرفته در رابطه با توافق مبادله اسرا، دولت بایدن فشارهایی را برای برقراری روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی وارد میکند و یک منبع نزدیک به دربار عربستان اعلام کرد نیازمند تضمینهایی برای فراهم شدن زمینه تشکیل دولت فلسطینی هستیم.
روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارانوت هم اعلام کرد که تماسهای مربوط به سازش بین اسرائیل و عربستان که بعد از 7 اکتبر متوقف شد، با کمک و تلاش وزیر خارجه آمریکا که به ریاض سفر کرده بود، از سر گرفته شده است، این بار توافق دایرهای شکل است، واشنگتن چتر امنیتی برای ریاض فراهم میکندو در مقابل عربستان سعودی روند سازش را از سر میگیرد.
این رسانه عبری افزود که طی هفت ماه گذشته از جنگ، ارتباط بین ریاض و تلآویو به شکل به شدت محدودی حفظ شد، این کار از طریق نمایندگان عربستان در ایالات متحده و اروپا انجام گرفته است و در عین حال ریاض به دقت و وسواس شانس بنیامین نتانیاهو برای بقا در قدرت را سبک و سنگین میکند، تا اینکه در هفته گذشته بود که سخنگویان سعودی اعلام کردند که حتی با وجود نتانیاهو هم روند برقراری روابط را به پیش خواهند برد.
انتهای پیام/